Najczęstsze wady zgryzu

Według statystyk piętnaście procent populacji ma zgryz bliski idealnego. W związku z tym pozostałe siedemdziesiąt pięć procent ma pewne odchylenia od ideału.

Prawidłowy zgryz

Zacznijmy od definicji. Wada zgryzu to relacja między liniami uzębienia, uwzględniająca kontakt podczas zamykania szczęk. Idealny zgryz nazywany jest ortognatycznym. Oznacza to, że:

• Linie łuków uzębienia każdej szczęki mają prawidłowy kształt;
• Zęby górnej szczęki znajdują się nad zębami dolnej szczęki (czyli zachodzą na nie);
• Siekacze górnego rzędu zachodzą na swoich antagonistów o około jedną trzecią ich długości;
• Pomiędzy przednimi zębami górnej i dolnej szczęki, gdy są zamknięte, nie tworzy się wyraźna szczelina;
• Nie ma zbyt dużych odstępów między zębami w rzędzie;

Zgodnie z cechami fizjologicznymi zgryz dzieli się również w następujący sposób:

• Zęby górnego rzędu nie zachodzą na dolne, ale zamykają się z nimi w jednej linii.
• Zgryz prognatyczny i biprognatyczny. Siekacze górnego i dolnego uzębienia są pochylone w kierunku przedsionka jamy ustnej.
• Siekacze szczęki i żuchwy skierowane są do wnętrza jamy ustnej.
• Po zamknięciu górna szczęka nie zachodzi na dolną; dolna szczęka wystaje nieco poza linię łuku górnej szczęki.

Powyższe rodzaje zgryzu mogą nie mieć negatywnego wpływu na charakter przetwarzania żywności, nie wpływać na jakość mowy i nie zmieniać estetyki kształtu twarzy. W takim przypadku leczenie ortodontyczne nie jest wymagane.

Zgryz dystalny

Zgryz dystalny to sytuacja, gdy przednie górne zęby są wysunięte do przodu w stosunku do dolnych. Charakterystyczną cechą takiego zgryzu jest rozbieżność wielkości w kierunku przednio-tylnym, innymi słowy albo nadmiernie rozwinięta górna szczęka, albo słabo rozwinięta dolna szczęka. Zakłócony zostaje proces rozkładu obciążenia do żucia. W takim przypadku tylne zęby przejmą obciążenie przednich zębów. U osób z dystalną okluzją zęby tylne będą bardziej podatne na próchnicę. Przy tej patologii podbródek osoby jest nieproporcjonalnie mały. Po korekcji zgryzu proporcje twarzy są wyrównane, twarz nabiera bardziej poprawnych proporcji.

Zgryz mezjalny

Charakteryzuje się przednim położeniem żuchwy w stosunku do górnej. Jedną z cech charakterystycznych ugryzienia mezjalnego jest wystający podbródek. Konsekwencje okluzji mezjalnej, oprócz niespójności estetycznej, są prawie takie same jak w przypadku okluzji dystalnej. Zaburzenia żucia, a w konsekwencji – wcześniejszy rozwój chorób przyzębia: paradontoza i choroba przyzębia, choroby stawu skroniowo-żuchwowego, trudności w protetyce. Leczenie mezjalnej okluzji to bardzo długi proces. Im wcześniej pacjent skonsultuje się z ortodontą, tym lepiej, bo już w młodym wieku można wpływać na wzrost szczęk. W przypadku niedostatecznego rozwoju żuchwy konieczne jest stymulowanie jej wzrostu, w przypadku nadmiernego rozwoju żuchwy można próbować zahamować jej wzrost. W tym celu w dzieciństwie używa się urządzeń wymiennych.

Zgryz otwarty

Zgryz otwarty to stan, w którym zęby górnej i dolnej szczęki nie zamykają się (nie stykają się). Patologię można zaobserwować w obszarach przednich i bocznych; w okolicy kilku zębów lub całej grupy zębów. Najbardziej oczywistym zewnętrznym przejawem otwartego zgryzu w przedniej części są stale otwarte usta. Zaburzenie tylko jednego z bocznych obszarów objawia się asymetrią rysów twarzy. U dorosłych pacjentów z utrwalonymi złymi nawykami i uformowanymi szczękami konieczne jest stosowanie aparatów stałych (systemów wspornikowych).

Głęboki zgryz

W tym przypadku siekacze górnego uzębienia ponad połowę zachodzą na siekacze dolnego uzębienia, podczas gdy dolne siekacze nie opierają się na guzkach zębów górnych. Normalnie górne zęby powinny zachodzić na dolne o 1/3 długości korony dolnych zębów. Gdy górne zęby zachodzą na dolne o więcej niż połowę ich długości, mamy do czynienia z głębokim zgryzem. Twarz z takim zgryzem ma niewystarczającą wysokość, dolna warga często odwraca się na zewnątrz. Po zabiegu twarz nabiera proporcjonalnych wymiarów, górna warga przestaje się obracać na zewnątrz.